Concierto de Aranjuez

Joanquin Rodrigo có một người vợ tên là Victoria Kamhi. Khi được hỏi về hoàn cảnh ra đời chương 2 này, bà từng nói rằng: "Đó là những tháng ngày hạnh phúc trong tuần trăng mật của chúng tôi, khi hai người cùng sánh đôi trên con đường trong cung điện ở Aranjuez. Đó, là một bản tình ca". Và với những lý do như thế, bản nhạc ra đời với tên gọi Concierto de Aranjuez.

 

Nhưng sự thực phải chăng đúng là như vậy...

 

... Kamhi đã phải nhập viện trong tình trạng hết sức nguy kịch khi đang mang thai đứa con đầu lòng của mình. Từ bệnh viện trở về nhà, Rodrigo đã dành trọn cả một đêm, một mình, trong bóng tối, viết nên chương 2 concerto này. Đó có lẽ là thời điểm đáng buồn nhất trong cuộc đời vợ chồng ông. Họ đã rất mong muốn, rất hi vọng về đứa trẻ. Vậy mà, Chúa đã không cho ông đôi mắt, và giờ còn đem theo cả đứa bé đi...

 

Mở đầu chương 2 với tiếng kèn oboa buồn bã, thổi những ký ức xa xăm, nhuốm màu u tối che phủ cung điện ở Aranjuez. Những tiếng rải nhẹ, đều đặn của guitar xen lẫn tiếng kèn như bàn tay đang gạt những đám mây ký ức, giúp Rodrigo kết nối với ánh sáng của cuộc sống, và trên hết cảm nhận được sự hiện hữu của Chúa trời.

 

Ngay sau đó, chủ đề tác phẩm đã được hiện lên. Cây đàn guitar cất tiếng. Nó như một lời van xin Chúa hãy giữ lại mạng sống cho vợ và đứa con đầu lòng của ông, đầy thống thiết, nhưng không quỵ lụy. Sự đối đáp diễn ra liên tục giữa cây đàn - người nhạc sĩ mù, với dàn nhạc - Chúa trời. Có những lúc âm thanh được cân bằng. Có những lúc, dàn nhạc nổi lên, át hẳn tiếng đàn guitar. Cảm giác rằng con người, khi đứng trước Chúa trời, thật là bé nhỏ...

 

Giằng co...

 

Và bỗng dưng, dàn nhạc im bặt. Chúa đã ngừng lại. Chỉ còn tiếng cadenza của guitar. Sự dằn vặt nổi lên. Mọi thứ ngày càng trở nên hướng nội, và đồng thời như tìm kiếm chút lay động từ Chúa.

 

Kêu gọi, nhưng không có ai trả lời. Sự im lặng đến đáng sợ của dàn nhạc khiến cho người nghệ sĩ càng trở nên bức bách trong tâm trí. Tốc độ, âm thanh được đẩy cao lên tới đỉnh điểm. Toàn bộ khối óc, cơ thể dường như căng ra. Và, ngay trước cái đỉnh điểm ấy, một tiếng rải nốt bất thường vang lên đầy đột ngột. Thân mình người nghệ sĩ dường như khẽ giật nảy lên theo tiếng rải, dồn toàn bộ sinh lực vào trong cơ thể...

 

ĐỈNH ĐIỂM! Sợi dây vô hình giữa Chúa và người nhạc sĩ mù đột nhiên căng lên. Cả hai đang cố gắng hết sức kéo nó về phía mình. Tiếng rasg điên cuồng của guitar.

 

GÀO THÉT, PHẪN NỘ, ĐIÊN CUỒNG, HOẢNG LOẠN!!!

 

Giờ đây tâm trí ông không còn nghĩ được gì cả, việc duy nhất có thể làm, đó là giữ chặt sợi dây vô hình trong tay.

 

PHỰT! Âm thanh khô khốc của tiếng pizzicato của bè dây vang lên. Sợi dây giờ đây thật mỏng mảnh.

Gần như ngay lập tức, tiếng gạt dây điên cuồng lại nổi lên, như nỗ lực cuối cùng giành lại những gì của mình.

 

PHỰT! Vẫn âm thanh khô khốc của dàn dây.

 

Lần thứ ba, lại là sự gào thét cuồng nộ trên những dây đàn. Chỉ khác rằng, không gian bỗng im bặt. Sợi dây đã đứt. Và giờ là lúc Chúa lên tiếng. Chủ đề tác phẩm lại được tái hiện, nhưng giờ đây là bởi dàn nhạc. Cây guitar lặng im, như chấp nhận số phận của mình. Kamhi được cứu, nhưng đứa bé đã mãi ra đi. Đoạn nhạc đẩy được lên đến cao trào của cảm xúc, sự vỡ òa của con tim, và nước mắt...

 

Bè dây của dàn nhạc giảm dần, và cây đàn guitar nhẹ nhàng lên tiếng. Từng nốt chậm rãi, và lên cao. Giờ đây, ẩn dưới tiếng đàn không còn là việc giành giật sự sống, không còn là lời van xin thống thiết nữa, mà đơn giản, đó là hình ảnh đứa bé đang bay lên thiên đường, với kết thúc bằng những bằng âm bồi trong vắt.

 

Đứa bé đã về với Chúa, khi chưa kịp nhìn mặt cha mẹ mình dù chỉ một lần...